…Xo’orxon byatsxan oxin ene duug duulna. Ter duulj bgaa oxin tsagdaa ax yaj to’soologdoj bgaa ve? Xaraxad neg l surdmeer, tsemtsiisen.. tsagaan beelii o’mson alag modoo barin, xezee ch shu'gel ni tas xiixed belen…
Mongolyn tsagdaa yamarshuuxan, bid tsagdaadaa xerxen xanddag ve? Tsagdaa ner xund saitai yu? Bid tus bolson tsagdaadaa bayarlalaa gej xeldeg biluu?
Mongold ilreegui xerguud ali xer bdag bol. Tom, notstoi xerguud bas bgaa l daa. Zorigyg xo’rooson geed…Ter bolgond tsagdaagyn ner xund xolbogdoj saintai muutai xelegdej bdag. Ilruuleegui boloxoor tsagdaa muu ajillaj bna gene. Tsagdaa ter tusmaa udirdlaguud ni uls to’rjloo, nutag usaaraa bolloo geed sonsoj l bsan. Suuldee zarim ni gemt xeregtnuudteigee xolbogdloo gej bichuulj bsan bx. Zarim mafi (gemt xergyn bu’leglel) bolson ch um shig.
Xen negend gai uchraxad xamgyn turuund tsagdaa l bgaasai gesen bodol to’rdog bx. Ted bidnyg xamgaaldag um baij getel tsagdaa maani xerxen xamgaalagdsan bdag ve? US tsagdaa gexeer l xun bolgon duugai.. yun omnoos ni gar dalaix… tsagdaa bval duugai tegeed xelsen bolgonyg ni xiigeed.. xervee ta yamarvaa negen zuil buruu xiivel garax u’r dagavar ni to’sooloxod berx buuduulchixaj ch medne shuu… Tedny o’msson xuvtsas, zu’usen xeregsel, tonoglogdson to’xooromjyg xarval mongolyn tsagdaa maani ataarxana daa.. hehe bi ch ataarxaad bgaa um chini… Xuvtsas ni gangan..tsarai muutai guzeetei ch tsagdaag surtei xaragduulna.. gadnaasaa surtei xaragdaxaar xiisen. Temdeg busad zuils ni gerel oigood l…
Ted barag bux bieree xamgaalalt, chigchii xuruu ni xurtel xamgaalalttai bdag bxaa... Getel Mongol tsagdaa yamarshuuxan bilee? Tsagdaagyn ed zuils xeregselyn jagsaalt Ene jagsaaltaas xaraad mongol tsagdaad ali ali ni bdag talaar xariulbal bas l sonin xariult garna daa. Bi niit tsagdaagyn xemjeend yarij bgaa um bish tsagdaa bolgond gedgeer. Tegexgui bol tusgai xeltest bdag gants 2-ym uymiig tsagdaad bdag geed oruulchixna gedgyg medej bna...
Mongol tsagdaa maani xenees ch dutaxgui ch saixan xaragdana l daa xervee ted tseverxen xuvtsaslaad biee zo’v avch yavdag bol. Medeej um xumaar dutagdaj bgaa ch gesen bgaa xeregsel, xuvtsas xunaraa zo’v, tsever tsemtsger xereglevel xenees ch dutaxgiu dee tiimee… Za tegeed xuvtsas xunar bol gadnax uzemj busad talaar yax ve? O’rgoson tangaragtaa unench, yadarch bui, tuslamj xussen xen bugaid tusalj, demjij, irgedteigee nairsag zoxistoi xaritsaj bx ni chuxal bna. Deggui batsaan geed tamxi tatax xu’ug o’ogshuulexgui, tamxi zarj bui nastan emgeng deerelxexgui bval zugeersen tiimee. Xuuli bus l bol xarsan zuilee zogsooj ter dor ni arga xemjee avdag bxyg xusch bna. Tsagdaa xuvtsastai mortloo arxi uugaad xashgirch bgaa zaluugyn xajuugaar chimeegui avgaigaa sugadaad yavj bgaa tsagdaag xarj bsan. Ter zaluu duty off baij bolno gexdee tend bui irged terxuu tsagdaa yavj bna geed goridson nudeer xarj bui gedgyg sanaj yavbal tiimee… aan bas oluulaa ix surtei mania tsagdaa… gants negeeree bol xeden deggui zaluuchuudyn xoluur toirood l… tegsen mortloo oluulaa bxdaa gantsyn xajuud yostoi zorigtoi geech… ug ni tsagdaa l bol gants ch bai oluulaa ch bai adilxan l u’ureg guitsetgej bx uchirtai. End xuuli du’remee zorchoogui, oor zarim shaardlaga garaagui bol tsagdaa zogsoox ni xovorxon l doo. Getel manaid yag tiim baij chadax uu gevel ugui gex bxdaa unshig ta. Tegexeer bas tsagdaa maani xuulidaa unench bish bgaa ni xaragdaad bgaa biz..
Deerxi zuilyg bichsen ch tednyg muu xelsen xen negnees o’mgoolox durtai. Yagaad gevel bi 2 ch tsagdaa duutei. Ted xaranxui bu’renxii u’ur sho’noor, xuiten xaluun, borootoi shorootoi o’druud, shoroon bolon tsasan shuurga, xuchtei salxi… yamarch yed duudagdlaa geed l xuvtssaa o’msood garna. Xuugee, oxinoo erxluulen, exnerteigee erxlen xevtej bsan zaluu utsaa avaad duudlaga irlee geed unseed garaad yavchix. Tegeed xeniig xerxen xamgaalj, xenteigee xerxen temtsen, xezee irex ni buu med. ta boddoo.. o’oriigoo orond ni taviad boddoo.. gants udaa bish xeden ch udaa baij bolno geed.. Ter bolgonoo tegeed ajilaa xiij bna l gene. Ted “er xumuus” uchraas tsalin xo’ls, gutal xuvtsas gesen xeruul margaan xiixgui, xiix ch erxgui, u’ureg sonsood l, o’gsonyg avaad l… Iimees ch bi duu naraaraa baxarxan tedendee itgej yavdag. Ted xarin minii itgelyg aldaxgui sain shudarga ajillaj bgaa gej bodoj yavdag.
Tsagdaa narynxaa niigmyn xalamjyg saijruulii ard irgedee, tegvel bidend xereg bolox bo’good, ur dund ni bid bu’xen amar taivan amidrana tiimee…