2006-09-02

(ASUULT?)?

..erto'ntsyn xuulyn daguu neg o’dor o’ngorch bas negen o’dor irlee. Yunii tuxai bichixee bodloo. Bichixgui ch bsan bolox l doo. Gexdee bichmeer sanagdaad... tegeed “STANDART" ("standard)-yn tuxai bichixeer shiidlee. Yagaad gej buu asuugaarai. Bi ooroo medkui…
Bid Standartyn daguu amidardag uu?
Sonin um shuu o’oroosoo asuugaad l..asuugaad l, bas daxin asuugaad l... estes to’gsgolgui yag toirog met… (Leninii “Sur, sur, bas daxin sur”-aas xuulbarlav. Bindiig suragch bxad surguulyn xanand sambar deer tomoos tom bicheestei bdag bsan)

O’dor bolgon nariivchlaval tsag tusamd bid bu’xen 5n medrexuigeer (sight, hearing, touch, smell, taste) damjin “urvald” orj todorxoi “bolovsruulalt” xiine. (6 medrexui bdag gesen oilgolt bas yavdag gexdee ta o’oroo xeden medrexuitei bxaa shiidne bizdee.) Terxuu urvald bolon bolovsruulaltad STANDART(ST) bdag uu? Ingeed asuultuud exelsen tu’uxtei.. ST-ad bas angilal baij bolox taltai um shig ee… ;)

Delxii niityn ST?
Dayan delxiid enx taivan mandtugai geed tagtaa nisgen jagsaj bsan xu’uxed nas... 5-r saryn 1, Oktyabryn bayar... Uls ornuud, to’r zasag ard tumniixee sain saixny tu'syn tuld, dain dajingui enx tunx, az jargaltai amidralyn to'loo... getel yagaad uls ornuudyn xoorond u’zel surtlyn, gazar nutgyn, uls toryn, tsaashilbal esyn zasgyn margaan, metgeltseen, bur tsaashilbal dain mo’rgoldoon boldog ve? Yagaad ve? Tuxain uls oron oortoo taarsan todorxoi xemjeenii ST bii bolgood ter ST ni busad orond bgaa ST-tai taaraxgui bolood ter uu? Ali esvel o'or ST-tai uls ornuudyn ST-yg o'orchlox gej uu? Ali ST ni zov, ali ni buruug xen shiidex ve?

Shashin ST mo'n uu?
Bi xuvidaa Dalai Lam Mongold ailchlilsanyg sonsood bayarlaad bgaa. 2002 ond irexed ni adis avax xuvi toxiosonoo az zavshaantai xereg gej bodoj mo’rgoj zalbirch yavdag. Buyantai buurluud maani ach naraa daguulaad xerxen xo’ortsogloj bgaag setgeldee to’sooloxod saixaan. Bid bu’xen shashin shu’tex erxeer bu’ren xangagdsan. (Shashinii talaarx medeelel ) Shashin xoorondyn zo’rchil, mo’rgoldoon, zarim toxioldold dain tulaan delxiin tuuxend nileedgui udaa toxioson. Zarim neg ni nogoo shashinaa uguisgene. Ingexeer shashin gegch ST bgaad ter ni bas l no’goodoo taalagdaxgui or niitsexgui bna gesen ug uu? Shashin blgon oor gesen nomlol, surgaali, ulamjlal, tu’ux, uvidastai.. Ene ni tegexeer ST mo’n uu? (sorry jooxon xaltirchix uu: Mongolyn Burxany shashin “xo’gjix” bxaa gej naidaj bas xarj yavdag. Ter tsag ni ch bolson gej uzej bgaa. Yunii tu’ruund Mongol xeleeree nom surgaalia aildaj su’segten olondoo oilgogdoxoor boloosoi. Bas xarj yavaxnee oor shashinuudaas avax zuiluud ix bx um. )

To'r zasag bolon uls orny ST?
Uls oron bolgon To’r zasgynxaa xemjeend “U’ndsen xuuli" bolon busad xuuliud batlan tedgeeryg zo'rchson etgeeded todorxoi xemjeeny xariutslaga tootsno. Edgeer xuuliud ni ST uu? xervee uls bgaa l bol Ezen xaan ch umuu President, Parliament, Government, Yamduud, Agentlaguud, To’svyn baiguullaga, Xuviin xevshil zaaval bx yostoi … tegexeer ene ni ST uu?
Parliamentyn member-uudyn too ni manai ulsad 76 bna geed togtoochixson. Ene ni zov ST uu? Yamdynxaa toog tso’olno, nemne geed margaldana. ST-aa oorchlox geed bgaa ni ene uu? Shineer Zasagt garsan bolgon to’svoo xemnesen xemeene. Teryg o’rsoldogch u’guisgen esregeer showdana. Enexuu ST maani toxiroxgui bolood ter uu? Alban baiguullaga, xuviin xevshil bolgon todorxoi xemjeeni to’sovtei. Ashigtai garval bayarlaad aldagdaltai bol xen negendee buruugaa chixeed yavdag. To’sov maani ST uu?

Ger bu’lyn ST?
Yunaas exlex ve? Ger bul eregtei emegtei xumuus gerlesnes uudex tul daraax asuultaas exlii. Eregtei emegtei 2 xun gerlex ni ST uu? by the way US-d sayavtarxan ijil xuistnuudyn gerleltyn asuudal deed tu'vshindee yarigdsan. Bolno, boloxgui, erx cho'loo ingeed l... Yag manaid boldog zuiluud. Gexdee ed nar manaixan shig bugd bugdeeree bish l dee. Todorxoi xemjeeny, xeseg buleg xumuus. Busad ni bol ajilaa xiigeed. Sanalaa xelex ni xeleed... Getel Mongold boloxoor neg um shuugixaar ni (yadaj bxad yadruu, yaduug, deer ni xamaatan sadan bolchixdogyg xelex uu) bugd bugdeeree xamragdaad ajil xiideg xungiu boldogson. Odoo no'goo 4-oos ch biluu 3-aas ch biluu bux niiteeree sumo uzdeg shig.. hehe Shal oor um bichchixsen yavj bna.. ergeed asuudaldaa orii.. Emegtei, eregtei xumuusyn ger bul dex uureg xariutslaga ni bas ST uu? Er ni zaaval gadaax ajilyg, em ni dotorxi ajilyg.. xool xiix ni exneryn, sonin unshix ni no'xryn, ali esvel xuuxdee eej ni asran, noxor ni money olox.. bur xaayadaa zogsoxooroo, alxaxdaa baruun, zuun taldaa geed xuvaaritai gazar xuvichilsan met... olon ST bn uu?
Baigal ( nature) ST?
Baigali ix tomdoj bnaa nadad. dor xayaj l Biology, Geology geed l.. Gexdee amitdyn talaas ni oroldii..Amitan bolgon orchindoo zoxitson amidrax chadvartain deer ooriin gesen du’r to’rx, chadal, tenxee, sul bolon davuu shinj chanaruudtai. Zarim ni usanda, zarim ni elsendee, zarim ni oidoo amidarna. bid tednyg "amitan" geed nerlechixsen, tegeed bur angilchixsan.. tedend tegexeer yeronxii ST bn uu ali esvel bidnii yaridagchlan “baigalyn xuuliar xuchtei ni xuchguigee” gesen ST bn uu? Yer ni amidat bidnyg xen gej nerledeg bol xoorondoo xaritsaxdaa? Araatan amidan, maxchin amitan l gene. getel xumuus oorsdoo tednyg alj ustgadag, zarimdaa ene um, tiim umandaa sain geed xeterxii neg ni tuuxiigeer ni idne geech, tegexeer xen ni iluu maxchin bna daa...

Xuvi xunii ST?
Xund ST bdag um shigee tegexeer xun yamar ST-tai bx ve? Aavuud xu’ugee eremgii zorigtoi, daichin, xu’chtei tenxeetei “ER XUN” shig bxyg xu’sne. Eejuud oxinoo goo u’zesgelentei, eyeldeg zo’olon, xo’orxon, tsever tsemtsger “MISS” bxyg xu’sne. Deer ni tednii talaas olon xu’seltuudyg nemj bolnoo. Toochix uu: Chingis, Enxbayar, Dagvadorj, Bat-Erdene, Ariunaa ch umuu .. xen negen xun shig.. hehe.. Za deer ni xuvi xun ooryn talaas bas xu’sel ermelzlelee garganaa: aav shigee, eej shigee, (medeej sain bol) bagsh, emch, tsagdaa, sansryn nisgegch, darga, ix xurlyn or zasgyn gazryn gishuun, yeronxiilogch ch umuu,.. hehe bas l xaduurchixlaa…
Bie maxbodyn xuvid ST bii yu? O’ndor or nam bx, targan or turanxai bx, bulchinlag or xorchiison bx uu….
Xun erdem medlegtei, uxaantai, bolovsroltoi, ezemshsen mergejiltrei baix ni ST uu? exleed xuvi xun shuud ooroo bish o’rool busad xumuujuuldeg tul tednii ST-aas shaltgaaldag bx.
Zan chanar, yos surtaxuun talaas ni: duu tso’otei-gexde u’gee xelchixdeg geed bgaa, daruuxan-gexdee tsoglog genee, tevcheertei -gexdee zov umand genee, unench, no’xorsog, eyeldeg, xar buruu sanaagui-gexdee todorxoi xemjeenii muu sanaatai geed l… edgeer ni etseg exees o’vlodog ST uu?

.. ertontsyn xuulyn daguu neg o’dor o’ngorch bas negen o’dor irlee. ene ni ST uu? ;) Sonin um shuu o’oroosoo asuugaad, daxin asuugaad l.. estes to’gsgolgui yag toirog met…
Bid STANDARTyn daguu amidardag gej uu? Tegexeer FREEDOM maani yu bolox ve? Erx cho’loo ni o’oroo ST uu?
Ta enexuu asuultuudyg unshaad xariult oloxod mini tuslana gedegt naidaj bna…

3 comments:

Anonymous said...

Yamar lag yum be, yamar urgun hureetei medleg, setgelgee we, bi law iimerhuu yum bichij hezee ch chadhgui baih aa. Za tegeed amjilt husie ee, tsaash ni bicheed bgaarai
Amjilt husie.

Chandmani said...

Thx... gexdee lag, xuree medleg, setgelgee ni iluuts blaa... Tanyg asuultand maani xariulaxy xusch bna.. ;)

bluefire said...

he he boddog l bodluud. Hariultaa bi olchihsoon, uuriin standartgui standartaaraa ;)