2007-11-20


Уйтгар гуниг нь хямрал биш...
Бид заримдаа сэтгэл санаагаар унадаг. Сэтгэл санаагаар унах нь энгийн үзэгдэл, сэтгэл хөдлөлийн нэгэн хэлбэр бөгөөд энэ нь амьдралыг сонирхолтой болгох чадалтай. Уран зураг, утга зохиол, урлагт уйтгар гуниг, хар бараа, сэтгэл санаан хямрал багагүй илэрхийллээ олдог билээ. Сэтгэл санааны уналт нь ихэвчлэн гай зовлонг дагалддаг. Мөн хайртай, сэтгэлтэй хэн нэгэнтэйгээ салсан тохиолдолд бас илэрдэг. Сэтгэл санааны уналт, уйтгар гуниг нь хамгийн дотно харьцаа тасалдсан эсвэл хайрт нь нас барсан тохиололд гүн гүнзгий илэрдэг байна.

Уйтгар гуниг нь бидэнд бас баяр баяслыг мэдрэхэд тус дөхөм болдог. Хэрвээ бидний зан араншиг уйтгар гунигаас баяр баясгалан руу аажмаар шилжихэд бид сэтгэл санааны жаргалыг мэдэрдэг байна.

"Энгийн" уйтгар гунигийг "эрүүл" байдлаар даван туулж, сэтгэлийн хөөрлөө амьдралдаа ашигтайгаар хэрхэн эргүүлэх вэ:
- Уйтгар гунигтай нэгэн бодлын эвлэрэх. Хэрвээ иймэрхүү сэтгэлийн хөдлөлийг эсэргүүцснээр юм уу нууснаар цагийн аясаар таныг улам сүйрүүлэх болно. Хэрвээ уйлмаар байвал уйл. Уйлсны дараа таны сэтгэл онгойсон эсэхийг мэдрээрэй.
- Хэрвээ Та сэтгэл санаагаар унаад хямраад байвал энэ уйтгарт өдрөө "төлөвлө". Тийм өдөр, үдэшээ ганцаараа өнгөрөөн, уйтгарын гунигийн дуу хөгжим сонсон, өөрийнхөө бодол санаа, сэтгэлийн илрэлээ "судал".
- "Гунигийн цаг" өөртөө гаргах нь сэтгэл санааг тань өөдрөг болгоно. Энэ нь Таныг энгийн болон харьцангуй баярт төлөвт хүргэх болно.
- Уйтгар гунигийнхаа учир шалтгаан, үндсийг бодож тунгаа. Энэ нь гай зовлон уу, эсвэл золгүй тохиолдолтой холбоотой юу? Уйтгар гунигийн учир шалтгааныг "илрүүлж" олох нь амаргүй боловч энэ нь ямар хүчин зүйлүүдийн нөлөөлөлтэй болохыг ойлгоход тус болно.

Уйтгар гуниг, сэтгэлийн хямрал нь таны хүсэн хүлээж байгаагүй ямарваа нэгэн өөрчлөлтийн үр дүн, эсвэл амьдралдаа өөрчлөлт хийх шаардлагатай байгаагийн шинж тэмдэг, илэрхийлэл байж болно. Өөрчлөлт нь хэцүү, "ядаргаатай" боловч "хөгжил дэвшилд" зайлшгүй чухал.

Уйтгар гуниг хэзээ хямралд хүргэдэг гэдгийг мэдэх хэрэгтэй. Хэрвээ энэхүү байдал тохиолдвол, хямралд атгуулнаас "тусламж" ав.
Хэрвээ доор дурьдсан зүйлүүдээс хэд хэд нь таарч байвал "хямралд" автсны шинж:

- Үргэлжийн уйтгар гунигт автаад, санаа сэтгэл тавгүйтээд, сэтгэл хоосон байвал
- Итгэлгүй, дандаа муугаар ёрлоод байвал
- Буруутсан сэтгэлд автаад, үнэ цэнэгүй, тус эмэргүй мэт санагдаад байвал
- Өмнө нь дуртай, сонирхолтой байсан ямарваа нэгэн зүйлдээ (бүр бэлгийн харьцааг хүртэл оруулаад) идэвхгүй болон сэтгэлийн таашаал авахгүй бол
- Эрч хүчгүй, ядарч туйлдсан, "доошоогоо" орсон бол
- Сэтгэл санаагаа төвлөрүүлж чадахгүй, ой тогтоомж ажиллахгүй, шийдвэр гаргаж чадахгүй бол
- Нойргүйтэх, эрт сэрэх, эсвэл бүр "нам" унтаад байвал
- Амтлах чадвараа алдах, хоолонд дургүй болох, жин хасах, эсвэл, жин нэмж, учиргүй идээд байвал
- Үхлийн, амиа хорлох тухай бодох, амиа хорлохыг завдах
- Зовиуртай, бухимдалтай, цочромтгой, хурц болох
- Толгойны, дотор эрхтэний, архаг өвчнүүд илрээд эмчилгээ авахгүй бол

source: "Sadness is not Depression". October 30, 2005. Mental Health.


жич: буруу орчуулсан байвал залруулаарай... миний english муу шүү....

1 comment:

Unknown said...

bi bur tsochir hyamrald orood bna yaah ve tsulaach shuud bachuuraad l bur baij yadah yum yadaj baihad ailiin gants huu yum eejiigee irne gej bodohoor l gaigui bolchihdog yum